Большое путешествие по Казахстану и Средней Азии.

«Смерть со славой и с честью - не жертва, а подвиг»

Константин Федин.

Туристские путешествия по природе Казахстана.

Памятник правосудию – изготовленная по заказу Верховного суда композиция, изображающая величественные осанки известных аксакалов - Айтеке-би, Казыбек-би и Толе-би находится на углу улиц  Омарова – Бейбитшилик в Астане.
Три бия в казахской национальной одежде и головных уборах сидят на высоком постаменте, как бы призывая казахстанских судей к справедливости и честности. Памятник олицетворяет преемственность вековых традиций – народное единство и справедливость.
Величественная осанка, умные благородные лица Казыбек-би, Айтеке-би, Толе-би олицетворяют правосудие. Памятник установлен трем мудрецам в 1998 году рядом со зданием городского суда. Памятник изготовлен из бронзы и гранита.
Скульпторы – Мансуров М.А., Мартов А.М., Далбай Н.А. Архитектор – Жарылгапов К.Ж. Отлит в Карагандинском художественном комбинате. Строители – ТОО «Арктур». В самое трудное для Казахского ханства время они выступили организаторами объединения сил трех казахских жузов.
Их мудрость, красноречие и авторитет позволили избежать джунгарский геноцид. Они были самыми авторитетными биями (судьями) во всей казахской степи. Их отличала честность, порядочность и справедливость.
Благодаря их мудрости около 300 лет назад разрозненные роды, жузы и племена были объединены в одно целое в борьбе с джугарским ополчением, что не позволило казахскому народу прекратить свое существования как этнос.
Творчество биев-шешен (судья-оратор) XVI - XVIII веков было продуктом времени, по своему отобразившим действительность того времени. Среди биев-шешен по значимости своей государственной и общественной деятельности, по силе ораторского искусства и  поэтического мастерства особо выделялись трое - Толе-би Алибекулы, Казыбек Келдибекулы и Айтеке Байбекулы, которые получили признание не только в Казахстане, но и в России, Хиве, Джунгарии.

Әділет ескерткіші.

Қазақстан мен Орта Азияға керемет сапар.

«Даңқы мен құрметімен өлім - бұл құрбандық емес, ерлік»

Константин Федин.

Туристік саяхат Қазақстан табиғатында.

Әділет монументі - Жоғарғы Соттың ұйытқы болуымен, әйгілі ақсақалдардың - Әйтеке би, Қазыбек би және Төле би бейнелері бейнеленген композиция Нұр-Сұлтан қаласындағы Омаров-Бейбітшілік көшелерінің бұрышында орналасқан.
Қазақтың ұлттық киімдері мен бас киімдеріндегі үш соққылар қазақ судьяларын әділдік пен адалдыққа шақырғандай биік тұғырға отырады. Ескерткіш ғасырлар бойғы дәстүрлер сабақтастығы - ұлттық бірлік пен әділеттілікті бейнелейді. Қазыбек би, Әйтеке би, Төле бидің әсем келбеті, ақылды асыл тұлғалары әділеттілікті бейнелейді.
Ескерткішті үш ақылды адам 1998 жылы қалалық сот ғимаратының жанында тұрғызды. Ескерткіш қола мен граниттен жасалған. Мүсіншілер - Мансуров М.А., Мартов А.М., Далбай Н.А. Сәулетші - Жарылғапов Қ.Ж. Қарағанды ​​көркемөнер фабрикасында құйылған. Құрылысшылар - «Арктур» ЖШС.
Қазақ хандығы үшін ең қиын уақытта олар үш қазақ жүздерінің күштерін біріктірудің ұйымдастырушысы болды. Олардың даналығы, шешендігі мен билігі жоңғар геноцидін болдырмауға мүмкіндік берді. Олар бүкіл қазақ даласындағы ең беделді билер болды.
Олар адалдық, әдептілік және әділеттілікпен ерекшеленді. Олардың даналығының арқасында, шамамен 300 жыл бұрын, әр түрлі тайпалар, жүздер мен тайпалар қазақ халқының этникалық топ ретінде өмір сүруін тоқтатуға мүмкіндік бермейтін Джугар милициясына қарсы бірыңғай күресте біріктірілді.
XVI - XVIII ғасырлардағы би-сешен (судья-спикер) шығармашылығы сол уақыттың шындығын бейнелейтін уақыттың жемісі болды. Би-шешендердің ішінде олардың мемлекеттік және қоғамдық қызметінің маңыздылығы, шешендік өнер мен поэзияның күшімен үшеуі ерекше болды - Төлеби Әлібекұлы, Қазыбек Келдібекұлы және Әйтеке Байбекұлы, олар Қазақстанда ғана емес, Ресейде, Хиуада, Жоңғарияда да танымал болды.

Источник:
«Путеводитель по Астане и Акмолинской области».

 Фотографии
Александра Петрова.