Вы здесь

Главная » Акмолинской области памятники. Образовательные экскурсии по Акмолинской области.

Комплекс Балкадишы.

Туры по городам Казахстана на Шелковом Пути.

«Душа Вселенной – истина»

Ибн Сина.

Путешествия по Шелковому пути Казахстана.

Памятник Балкадишы установлен в 2015 году при въезде в село Зеренда, а могила Балқадиши находится на мусульманском кладбище села Кенетколь Зерендинского района Акмолинской области. Согласно легенде однажды в ауле Мусы Монтая, что рядом с горой Жыланды в Зерендинском районе, давали большой той по поводу рождения ребенка, на котором присутствовал состарившийся Акан серэ.
Акан серэ  был встречен радушно и посажен на почетное место. Но ходили слухи о том, что Акан серэ сошел с ума и женился на пэри. Когда  его усадили на почетное место, никто не хотел садиться с ним. Вдруг  рядом с ним присела девушка Кадиша.
Одаренная не только внешней красотой, но и душевной добротой, она увидела  подавленное состояние Акана серэ и сказала: «В наш аул приехал известный акын, почему бы нам вместе не сочинить новую песню».
Праздник проходил интересно. Вскоре старшие братья Кадиши хотели забрать ее, но она постеснялась поднять взрослого человека, чтобы выйти, и продолжала сидеть. Да ей и самой  уходить совсем не хотелось, а Акану не хотелось ее отпускать.
Девушка настолько поразила поэта своей мудростью, воспитанностью, что растроганный поэт тут же посвятил ей стихи и исполнил их под аккомпонемент своей домбры. Песня получилась настолько проникновенной и мелодичной, что тронула до глубины сердце каждого, кто услышал ее.
Уже следующим утром напев разлетелся степным ветром по близлежащим аулам.  За одну ночь песня сказочной птицей облетела всю Великую степь, отражая ум и красоту молодой девушки, воодушевление певца, практически отрекшегося от общественной жизни из-за многочисленных несправедливостей судьбы.
Трагическая песня состоит из 90 куплетов. К сожалению, до нас они полностью не дошли. В 1988 году Кайролла  Жузбасов собрал три варианта песни  «Балкадиша» в издательстве «Өнер». Героиня  песни Кадиша выходит замуж за знатного сына старика Сулеймена. 
В 1953 году она скончалась. У нее остались три дочери и два сына. Песни Балқадиша исполняли знаменитые певцы, такие как Амре Кашаубаев, Гарифола Курмангалиев, Жусип Елебеков, Кайрат Байбосынов, Рамазан Стамгазиев, Гаухар Алимбекова,  группа «Жігіттер».

Источник и фотографии:
Народная легенда. http://srh.kz/content/kompleks-balkadishy/

Балқадиша кешені.

Қазақстанның Жібек жолымен саяхаттары.

«Әлемнің жаны - бұл ақиқат»

Ибн Сина.

Жібек жолындағы Қазақстан қалаларына турлар.

Орналасқан жері: 2015 жылы  Зеренді ауданының  Зеренді ауылының  кіре берісінде ескерткіш тұрғызылып, Балқадишаның жерленген орны Зеренді ауданы Кеңөткел ауылының мұсылмандар зиратында орналасқан.
Аңыз – әңгіме: Бір күні Зеренді ауданындағы  Мұса Монтай ауылында, Жыланды тауының маңында, нәрестенің тууына байланысты үлкен той болады. Әйгілі Ақан сері Қормасаұлы күндердің бір күні, ауыл-ауылдарды аралап жүрген кезінде, аты көпке мәлім, лауазымы биік кісі Ыбырайдың аулында болып жатқан шілдехана тойының дәл үстіне түседі.
Серінің келіп қалғанын көрген халық Ақанға қошемет көрсетіп, дастарханның төріне жайғастырады. Алайда дастарханның киелі жерінде отырған Ақанның қасына ешкімнің отыруға батылы бармайды. Бұл ел ішінде кең тараған алып-қашпа сөздердің пайда болуының кесірі еді.
Ақан сері қиялға беріліп кетіп, жын-перілермен байланысы бар екендігі туралы әңгімелер шыққандықтан, бәрі өзін жайсыз сезініп, тойдың берекесі қашқандай болды. Бірақ сол кезде Қадишаның "Аулымызға әйгілі сері келіп қалыпты, неге бірге қосылып өлең шырқамасақ" деген сөздері естіледі.
Қадиша серінің қасына отырады. Бәрі қосылып, ән шырқауды бастайды. Мереке өте қызықты өтіп жатты, бірақ Қадишаның ағалары болған жағдайды естіп, қарындасының отырған жерінен алып кетуін талап етеді.
Алайда, Қадиша еш қозғалмайды, серінің де оны жібергісі келмейді, осыдан екеуінде қимастық сезімі пайда болады. Қадиша қайтуға жинала бастағанда, Ақан қолына киелі домбыраны алып, сол жерде туған әнді шырқауға кіріседі.
Сері Қадишаның жан-тәнінің әсемділігі туралы әндетеді. Қызының Ақанның қасында отырғанын естіген Ыбырай лезде Қадишаны қайтаруға бұйрық береді. Ән соншалықты мазмұнды және әуенді болды, бұл әнді естігендердің жүрегіне әсер етті. Ұзақ мұңлы әннің 90 шумағы болды.
Өкінішке орай, бізге толық жеткен жоқ. 1988 жылы Қайролла Жүзбасовтың құрастыруымен «Өнер» баспасынан шыққан кітабында «Балқадиша» әнінің үш нұсқасы көрсетілген. Ән кейіпкері Қадиша Сүлеймен деген текті атаның баласымен бас қосып, үлкен әулеттің босағасын аттаған.
Үш қыз және екі ұлдың анасы атанып, 1953 жылы өмірден өткен. «Балқадиша» әнін кезінде аты аңызға айналған Әміре Қашаубаев, Ғарифолла Құрманғалиев, Жүсіпбек Елебеков орындаған. Кейін Қайрат Байбосынов, Рамазан Стамғазиев, Гауһар Әлімбекова, «Жігіттер» тобы сияқты әншілер өз репертуарларына қосқан.

Деректеме: 
халық аузынан.
http://srh.kz/content/kompleks-balkadishy/