Архитектура Казахстана.

«Кто стар, тот молодым огнем пылать не может»

Ибн Сина.

Памятники Нур-Султана и Казахстана.

Место захоронения Дүйсен би находится в селе Айдарлы в Зерендинском районе, Акмолинской области. Дуйсен бий  жил в XVII – XVIII в.в. Знаменитый охотник рода Карауыл, оратор, человек из народа - Дуйсен бий  сын Есенберли,  уроженец аула Кошкарбай Зерендинского района Акмолинской области.
Еще в молодости его благословили старшие по возрасту известные бии. Дуйсен би,  живший на  землях Кокшетау в начале XVII века, общался со многими известными людьми того времени, в том числе и с Канай и голосистым Казыбек биями.
О нем рассказывали аксакалы и  письменные источники, как о борце и защитнике казахских земель. Его отец участвовал в народных волнениях между кипчаками и умер от ран. Дуйсен би был наделен властью, он решал различные споры внутри улуса  на государственном уровне.
Был человеком дружелюбным и думал о будущем мирном сосуществовании казахских земель  трех жузов. Был  справедливым бием, оратором, судьей в решении внутренних проблем  народа. Во время нашествия джунгар призывал упорно оказывать сопротивление  и проявил себя как деятель с большими организаторскими способностями.
После смерти отца его дальнейшим воспитанием занялся дядя Майлы. Но  кроме  дяди большую роль в жизни Дуйсен бия сыграли Каздауысты Казыбек бий, а  от Канай бия он получил уроки жизненной мудрости.
Дуйсен бий был близок к Абылай-хану, сумев показать себя грамотным и решительным человеком, умел легко находить решения в сложных ситуациях, давал мудрые советы, был талантливым  полководцем.
Во многих песнях Укили Ыбырая особо отмечается имя этого человека. В свое время Дуйсен бий помог своим родственникам и близким, объединив их и предложив для проживания окрестности горы Кошкарбай, тем самым внес большой вклад в их благосостояние.  
Его потомки стали известными людьми области, страны, их труды были оценены по-достоинству. В Туркестане, с места захоронения Хазрета Султана,  была взята капсула с землей и установлена в Зерендинском районе в местечке  под названием Айдарлы.

Источник и фотографии:
Из рассказов местных аксакалов. ttp://srh.kz/content/mesto-zahoronenie-dysen-bi/

Дүйсен би жерленген жер.

Нұр Сұлтан мен Қазақстанның ескерткіштері.

«Кәрі жас отпен жалындай алмайды»

Ибн Сина.

Қазақстанның сәулет өнері.

Орналасқан жері: Ақмола облысы Зеренді ауданы  Айдарлы а. Қысқаша анықтамасы: Дүйсен би XVII- XVIIІ ғасырларда өмір сүрген.  Атақты Қарауыл руының саятшы, шешен, биі болған, ел адамы Дүйсен би Есенберліұлы Ақмола облысы Зеренді ауданы Қошқарбай елінің тумасы.
Дүйсен би жас кезінде талай жасы үлкен атақты абыз билердің алдынан өтіп батасын алады. Көкшетау, Ерейментау жерлерінде өмір сүрген бұл атақты адам өткен XVII ғасырдаң басында Қаз дауысты Қазыбек би, Қанай би және басқа да атақты кісілермен қатар жүріп, қазақтың елін, жерін қорғау үшін жанын аямаған асыл азамат екені көптеген ақсақалдардың айтуымен және әртүрлі шығарылған жазбамен елге білгілі.
Оның әкесі қыпшақтардың арасында қозғалысқа қатысып алған жарақаттан қайтыс болды. Дүйсен бидің бұл секілді еларалық сипаттағы билігімен қатар ұлыс ішіндегі дауларды шешкен билігінен де оның мемлекеттік деңгейдегі парасаттылығы, ойының саралығы мен ниет-тілегінің тазалығы танылады.
Қазақ елінің үш жүзінің бірлікте, тату өмір сүруінің қамын ойлаған қамқоршы болды. Өзін дана, әділ би, аузы дуалы шешен, ішкі жөне халықаралық күрделі мәселелерді шешуде төреші, жонғар басқыншыларына табанды қарсылық көрсетуді ұйымдастыру жолында үлкен үлес қосқан озық ойлы қайраткер ретінде таныта білді.
Әкесі қайтыс болғаннан кейін оның тәрбиесімен Майлы ағасы айналысты. Бірақ,  Майлы ағасы тек жалғыз тәрбие беруші ғана емес, сонымен қатар, оның өмірінде Қаз дауысты Қазыбек би үлкен рөл атқарды, сондай-ақ,  танымал Қанай биден даналыққа үйренді.
Тарихтан Дүйсен би Абылай хан қоғамында ол өзін сауатты және батыл адам ретінде көрсете білді, қиын жағдайларда қиындықтарды оңай шеше алатын, ақылды кеңес беретін, мықты әскери қолбасшы болды.
Үкілі Ыбырайдың көптеген өлендерінде бұл кісінің есімі ерекше аталды. Қазақтың көп жеріне аты шыққан «Алабас» бүркіті нағыз саятшылықтың мол өнерін нақтайтын символына айналып, адамдарға үлкен әсер етті.
Дүйсен би кезінде ұрпағын Қошқарбай тауының жанына шоғырландырып оның өсіп өрбуіне жағдай жасаған. Одан тараған азаматтар облыс, республика көлемінде атақты болған нақты тұлғалар. Еңбектері атағына сай, сандалы жандар.
Түркістанда Хазірет Сұлтан мазар маңындағы жерленген жерінен, Зеренді ауданы айдарлы елді-мекеніне топырағын  капсулада әкеліп, жерлеген. Оның ұрпағы Ақмола облысында жалғасты.

Деректемелер:
Жергілікті ақсақалдардың әңгімесінен.

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
1. Қанапия Жақып.Өмір өткелдері. Алматы, «Үш қиян»,2004 ж.
2. Сарбас Ақтаев. Ақиқат журналы.№8, 2010 ж.
3. Төлеген Қажыбаев. «Қазыналы қарттарым», «Көкшетау» газеті 13 қаңтар 1994 ж.
 4. Айдөс Абутәліпұлы. «Алабас». «Келешек»,Көкшетау,2007 ж.
5. Жанатай Бекенов. «Алабас» -аңыз ізімен.Қазақ әдебиеті. 18 мамыр 1968 ж.
6. С. Байбосын. «Қасиет дарыған қазақ», Ереймен елі-газеті, 11 тамыз 2007 ж.