Исторические памятники Ерейментауского района.

«От праха черного и до небесных тел
Я тайны разгадал мудрейших слов и дел.
Коварства я избег, распутал все узлы,
Лишь узел смерти я распутать не сумел»

Ибн Сина.

Мавзолеи Ерейментауского района.

Мавзолей Саккулака би расположен на высоте 269 метров над уровнем моря, находится в 150 метрах от северо-восточной части Озера Коржынколь, в 8,2 километрах на северо-запад от железнодорожной станции Коржынколь, в 18,2 километрах на восток и немного севернее от города Ерейментау, в Ерейментауского районе Акмолинской области. 
Саккулак би родился в 1800 году в Акмолинском уезде. Известен ораторскими способностями. Правнук Богенбай батыра.  Был бием Среднего жуза. Благодаря ораторскому мастерству прозван  «Орта жүздің бозарғымағы». С 12 лет сопровождал своего отца Бапан бия, принимал участие в управлении народом, совершенствовал ораторское искусство.
Заметив незаурядные способности сына, отец с 15 лет поручал ему решение небольших споров. В 16 лет после состязания с великим оратором Байдалы бием был прозван «Саккулак». Известны многочисленные ораторские речи Саккулак бия: «Саққұлақтың Шоқанға берген батасы», «Ақыл туралы», «Төрт нәрседен қашық қыл», «Мұсаның өліміне айтқаны», «Орман-тоғай жер сыны» и другие.
Его ораторские речи содержат глубокие философские мысли о науке, знании, о героизме. В отличие от других биев-ораторов, Саккулак би записывал свои речи, а также мысли и изречения других биев. Саккулак  би  умер в 1888 году.
У него осталось семеро сыновей. Из них Нуралы и Ералы также были биями и ораторами. Мавзолей Саккулак би был сложен из сырцового кирпича размерами 33 х 140 х 70 см. Представлял собой восьмигранный купольный объем с арочными нишами на гранях фасадов.
Юго-западная грань восьмигранника разрушена до уровня двух нижних рядов кирпича. Остатки стен остальных граней сохранились на высоте 2,5 метров. Вход в мавзолей в виде арочного проема расположен с восточной стороны.
У западной стены рядом со старым камнем с именем одного из потомков установлены три новых надгробных памятника с именами и датами жизни самого Саккулака и двух его сыновей. В 2000 году над руинами мавзолея возведен каменный саркофаг в виде купольного восьмигранника центрической композиции. Является архитектурным памятником XIX века.  
Географические координаты мавзолея Саккулака би: N51°38'57 E73°21'37 

Саққұлақ би кесенесі.

Ақмола облысының кесенелері мен мазарлары.

«Қара топырақтан аспан денелеріне дейін
Мен ең ақылды сөздер мен істердің құпияларын аштым.
Мен алдаудан аулақ болдым, барлық түйіндерді аштым,
Мен өлімнің түйінін шеше алмадым»

Ибн Сина.

Astana Зерендіге сапар.

Орналасқан жері:  Ақмола облысы Ерейментау ауданы Ерейментау қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 24 шақырым жерде орналасқан. Қысқаша анықтамасы: Саққұлақ би 1800 жылы Ақмола уезі, Ерейменнің Қоржынкөл жерінде дүниеге келген.
Саққұлақ шешендік өнерімен атақты болған адам. Ағаштан түйін түйген шеберлігімен қатар, мылтық ататын, мергендік құс салатын құсбегі мен мініскер өнері де болған. ХІХ ғасырдағы Орта жүздің биі болған.
Шешендігінің арқасында «Орта жүздің боз арғымағы», «Арғынның ақсақалы» атанған. Ерте кезде  сот және тергеу қызметтерін қазақ билері атқарып, олар өздерінің шешендік сөздерімен барлық даулы мәселелерді әділ шешкен.
Саққұлақ би - Бөгенбай батырдың шөбересі. Ол 12-13 жасында Бапан бидің қасында жүріп, шешендік өнерге баулиды. Ал 15 жасында кішкентай дауларды шешкен.  Саққұлақ бидің шешендік туындылары:
«Саққұлақтың Шоқанға берген батасы», «Ақыл туралы», «Төрт нәрседен қашық қыл», «Бұл да бір ғалымның бірі еді-ау», «Шыңғысқа өз аузынан айтқан көңілі», «Ғылым туралы», «Байдалы биге айтқаны», «Мұсаның өліміне айтқаны»  және басқалары.
Саққұлақ би  өз сөздерін жаза отыра, сонымен бірге басқа билердің ойларын жазған болатын. Саққұлақ би  1888 жылы қайтыс болды. Оның артынан жеті ұлы еріп, олардың ішіндегі Нұралы және Ералы деген балалары шешен және би болған екен.
Кесене қасбеттерінің  қырларында аркалық нишалары бар сегізқырлы күмбез түрінде болды. Сегізбұрыштың оңтүстік-батыс қыры кірпіштің екі төменгі қатарына дейін бұзылған. Арка түрінде кесене орналасқан.
Ұрпақтарының бірінің аты жазылған ескі тастың жанындағы батыс қабырғаның маңында Саққұлақтың өзінің және екі ұлының аттарымен өмір сүрген уақыттары белгіленген үш жаңа қабір үсті ескерткіші орнатылған.
2000 жылы кесене қирандысында орталық композицияның сегізқырлы күмбезді саркофагы салынған. Ақмола облысы Ерейментау ауданы Қоржынкөл көлінің жағасында орналасып, ХІХ ғасырдың сәулет ескерткіштерінің бірі болып табылады.

Источник и фотографии
https://www.visitaqmola.kz/ru/post_wtg/mavzolej-sakkulaka-bi/