Древние мавзолеи Акмолинской области.

«Да, скифы мы, да, азиаты мы
С раскосыми и чёрными очами…»

Исторические достопримечательности Акмолинской области.

3 ноября 2000 года состоялось открытие памятника прославленному батыру. Великих людей казахи издревле хоронили на холмах, чтобы издали они напоминали людям о себе, укрепляя в них веру и дух.
На месте захоронения батыра установлен 25 - метровый высоты мавзолей. Мавзолей напоминает форму воинского шлема. Венчает памятник металлический полумесяц. Отряды под его руко­водством нанесли поражение джунгарам и спасли казахский народ от истребления.
По­гиб герой в возрасте 78 лет, от рук молодо­го джигита. Величественный мемориал в знак памяти и уважения был установлен по­томками на месте, где покоятся останки героя.  Кабанбай Каракерей – полководец казахских войск, один из знаменитых батыров, организовавших отпор казахского народа джунгарскому нашествию в XVIII в. 
Мавзолей Кабанбай батыра находится в одноименном сельском округе в Целиноградском районе Акмолинской области,  в 20 км южнее г. Астаны. Мавзолей Кабанбай батыра был построен в 2000 г. и стал местом паломничества и одной из достопримечательностей Казахстана.
Оригинальное решение мавзолея – в форме воинского шлема –  подчеркивает, что он сооружен в честь воина, батыра казахских степей. Мавзолей Кабанбай батыра, расположенный в окрестностях столицы Казахстана, является знаковым местом для казахского народа.
Оригинальное решение мавзолея - в форме воинского шлема подчеркивает, что он сооружен в честь воина, батыра казахских степей. Личность Кабанбай батыра является символом сплочения, единства казахского народа перед лицом опасности.
Кабанбай Каракерей – полководец казахских войск, один из знаменитых батыров, организовавших отпор казахского народа джунгарскому нашествию в XVIII в. Его имя прославлено в летописях казахского народа наряду с именами Абылая, Богенбая.
Ерасыл Кабанбай родился в ауле на берегу Сырдарьи предположительно в 1691 году. Умер в возрасте 78 лет в 1769 году. Детство Кабанбая было омрачено гибелью его отца во время джунгарского нашествия.
Юный Кабанбай поклялся мстить врагам до последнего часа своей жизни. За неуклонное стремление исполнить свою клятву он получил прозвище Избасар – Преемник. Великий воин не покидал седла боевого коня в течение сорока лет, участвовал более чем в 100 сражениях, перед которыми часто вызывал на поединок командующих войсками или лучших бойцов противника.
Наиболее выдающиеся победы казахское войско под командованием Каракерея Кабанбая одержало в войне с джунгарами в битве при озере Алаколь в 1725 году, в битве при Шубартениз и на северном берегу Балхаша в 1728 году, а также во время 80-дневной Шоринской военной и Шаганской кампаний, состоявших из непрерывных стычек и сражений с врагом в течение целого года.
Под полководческим стягом Кабанбая сражались такие знаменитые командиры и воины, как Барак, Даулетбай, Еспенбет - храбрец, Баймурат, Шынкожа, Акпантай, Оразымбет, Оракбай, Комай, Шорек и Тентек.
Знаменит батыр Кабанбай был и своими кавалерийскими рейдами в тыл противника. Полководец Кабанбай-батыр пользовался особым авторитетом и уважением у хана Абылая, называвшего его ханом батыров и Дарабозом – Непревзойденным.

Қабанбай батыр кесенесі.

Ақмола облысының көне кесенелері.

«Ия, біз скифтікпіз, иә, біз азиялықпыз
Қиғаш және қара көздерімен…»

Ақмола облысының тарихи көрікті жерлері.

Қабанбай батыр кесенесі Целиноград ауданы Қабанбай ауылынан 5 шақырым жерде орналасқан. Ту көтеріп, ел қорғаған сүйікті батырына халық Қабанбай деп атады (азан шақырып қойған аты- Ерасыл), мәңгілік даңқы бар, ол туралы көптеген ескерткіштер (поэмалар, аңыздар, толгаулар, арнаулар) орнатты.
Қабанбай XVII ғасырдың соңында Қожағұл батырдың отбасында дүниеге келген. Жоңғар-қазақ соғысының басында Қабанбайдың әкесі мен ағасы алғашқы құрбандары болады. Сіздер білетіндей, халықтың ашуы қайғыдан басталады.
Ол 16 жасында Қабанбай күресушілердің қатарына қосылды. Әскери ортада тәрбиеленген жас жігіт қолмен күресудің техникасы мен әдістерін игерді, сондай-ақ тактикалық шайқас жүргізуді білді, ол тез беделді болды.
Ол шайқастарда ерекше батылдық танытып, сол үшін бірінен соң бірнеше аттарға ие болды: Ізбасар деген ат- әкесінің ерлік істерін жалғастырушы, Карбала – жас жігіт, күш иесі, Дарабоз - ерекше, Қабан-  жабайы қабандарды жайратып, «Қабан батыр» деп аттанған. 
Соңғы ат Қабанбай жалпыға танымал есім болып қалып, ал Қаракерей жауынгерлік ру ұраны болды. Кейініректе Қабанбай батыр қазақтың ұлт-азаттық жауынгерлерінің басшысы болып, бірақ өзінінң  қатардағы сарбаз болып, біртіндеп бірінші жасақтың  басшысы (жүзбасы), полк басшысы (мыңбасы), ірі қолбасшы (түменбасы), 1723 жылы  жойқын апат басталғанда, Қабанбай Қазақ хандығының астансы, киелі Түркістан қаласынның қорғаныс басшысы болып тағайдалды.
Ал кейін  Алакөл шайқас (1725), Шұбартеңіз шайқас (1728),  Бұланты шайқасы (1729), Аңырақай шайқасы (1729), Ілі шайқасы, (1730), Шаған шайқасы (1735), Шорғын шайқасы (1740) сияқты стратегиялық маңызды шайқастардың басшысы болды.
Қабанбай қырық жылдан астам уақыт бойы ұлт азаттық соғыстың туы астында соғысып, осы уақытқа дейін белгілі  ол 103 ірі шайқасқа қатысқан. Ақмола облысының Целиноград ауданы Қабанбай батыр ауылдық округінің аумағында тарих және мәдениет объекті Қабанбай батыр кесенесі орналасқан.
2000 жылдың 3 қарашасында Рождественка ауылында Сарыадыр учаскісінде (қазіргі Қабанбай батыр атындағы ауыл) елге танымал қазақ батырының ескерткіші ашылды. Ұлы адамдар ежелгі уақытта төбе жерленген, олардың сенімін және рухын нығайта отыра, тіпті алыс қашықтықтан адамдар өздері туралы еске салды.
Тарихи дереккөздерде Қабанбай батыл жауынгер ретінде еске түсіреді. XVIII ғасырдың аяғында оның жетекшілігімен жоңғарларды жеңіп шығып, қазақтарды қырылудан құтқарды. Батырдың жерленген жерінде 25 метрлік кесене орнатылған. Ғимараттың жалпы ауданы 41,3 шаршы мерт.
Кесененің композициялық идеясы- дала архитектурасы үшін дәстүрлі болып табылады, қазіргі заманғы үлгіде жасалған. Қызыл кірпіштің құрылымы мен шатыры ирандық сәулетшісі - Кабус мұнарасы, XI ғасырдың басындағы мұнара кесенесін еске түсіреді.
Кесененінің көкке созылған тетігі қызықты түрде ұйымдастырылған, кіріс беріс бөлігі тартымды орндалған. Кесененің цилиндрлі көлемі мен порталдың призмалық көлеміннің контрасты үйлесімділігі жалпы композицияға сай болып келеді.
Кесене камерасының шеңберленіп келетін ішкі жағы күмбезі қырлы дөңгелек-конусты шатырмен жабылған. Күмбездіктің негізіндегі саңылаудың ашылуы, көшпенділер қолданатын ауа-райынның ыстығында киіз үйдің ауасын тазарту үшін желдету әдісін еске салады.
Бұл жобаның әдісін Ақжайық Сайменов, сәулеті ежелгі жаңа мағыналық және пластикалық мүмкіндіктерін табу үшін жасалған әрекеті.

Источник:
Культурное наследние Мадени Мура.